اصطلاحات گمرکی، مجموعه‌ای از عباراتی هستند که هر کدام، معنی خاصی را به خود گرفته‌اند.
برای برخی از این اصطلاحات، معادل فارسی مناسبی یافت نشده و معمولا، به صورت شکل اصلی و به زبان لاتین رایج شده است و برخی دیگر، معادل فارسی مناسبی را به خود اختصاص داده است.
در این مقاله، سعی می‌کنیم تا شما را با برخی از اصطلاحات گمرکی، که ممکن است بعضا به گوش شما خورده باشد، آشنا کنیم.

اصطلاحات مربوط به گمرک

گمرکCustoms 

 در راس شناخت اصطلاحات گمرکی، خود عبارت گمرک، عنوان اداره‌ای دولتی است که اجرای قوانین گمرکی، رسیدگی به عوارض و تشریفات واردات و صادرات و ترانزیت را بر عهده دارد.

حقوق و عوارض گمرکی Duty 

حقوقی که در هنگام صادرات و واردات کالا، در اداره‌ گمرکی به آن تعلق می‌گیرد. تعرفه‌ی آن نیز دست خود اداره‌ی گمرک است.

تشریفات گمرکی

کلیه‌ی عملیاتی که برای صادر و یا وارد کردن یک کالا، توسط اداره‌ی گمرک و شخص یا شرکت صاحب کالا انجام می‌شود.

قوانین امور گمرکی

قوانین خاصی که شامل 60 ماده می‌باشد و باید توسط گمرک‌های موجود در کشور اجرا شود. این قوانین بر اساس شفاف شدن صادرات و واردات و جهت مبارزه با قاچاق کالا و تخلفات دیگر، تنظیم می‌شود.

تعرفه‌های ترجیحی

جهت ایجاد انگیزه برای امر صادرات و واردات و همچنین کمتر شدن عوارض و حقوق گمرکی، تعرفه‌هایی برای کار کردن با برخی کشور‌ها تعیین می‌شود که به آن تعرفه‌های ترجیحی گفته می‌شود.

سود بازرگانی

سود بازرگانی، هزینه‌ای اضافی بر عوارض گمرکی تعیین شده می‌باشد که به برخی از کالا‌ها تعلق می‌گیرد. دلیل قرار دادن این مورد در امر واردات، معمولا حمایت از تولیدکنندگان داخل کشور می‌باشد.

گواهی مبدا

این اصطلاح، مربوط به سندی است که محل ساخت کالا را نشان می‌شود و به تقاضای صادر کننده، این سند تنظیم می‌شود.

کابوتاژ Cabotage 

به حمل کالا در یک کشور، از یک نقطه به نقطه‌ی دیگر از راه دریا و یا رودخانه کابوتاژ می‎گویند.

ترانشیب

روش گمرکی است که بر اساس آن، کالا تحت نظارت اداره گمرک، از یک وسیله‌ی حمل و نقل ورودی، به وسیله‌ی حمل و نقلی که مخصوص صادرات است، منتقل می‌شود.

تعهد ترانزیت

تعهد ترانزیت، یک سند می‌باشد که حاوی کلیه‌ی مشخصات مورد نیاز برای تعیین عوارض بوده و این اجازه را به صاحب بار می‌دهد که بدون پیش پرداخت عوارض کالا، بار خود را به یک گمرک دیگر منتقل کند. تا امور تشریفات و همچنین پرداخت، در آن گمرک صورت بگیرد.

بارنامه

در واقع این اصلاح، مربوط به سندی برای اجازه‌ی حمل و نقل یک کالا به خارج از کشور است.

کارنه تیر

این سند ترانزیتی، از مبدا صادر شده و طبق آن، کالا از کشور‌های بین راه، فقط به شکل ترانزیتی عبور می‌کند و لازم به انجام تشریفات ترخیص، نخواهد داشت.

کارنه آ.ت.آ  A.T.A  

در واقع این سند، مدرک ورود موقت یک کالا به کشور است و به این معنی است که شامل تشریفات گمرکی و ترخیص، نخواهد شد. در مواردی مثل ارائه کالا در یک نمایشگاه خاص، به این مدرک نیاز پیدا خواهد شد.

کارنه دو پاساژ

این اصلاح، مربوط به مدرکی است که اجازه‌ی ورود موقت وسیله‌ی نقلیه‌ای که حمل و نقل با آن صورت می‌گیرد را می‌دهد. این مدرک همچنین برای خودرو‌های دیگر که قصد سفر به کشوری را دارند نیز، صادر می‌شود.

ترخیص Clearance 

به آزاد شدن کالا از اداره‌ی گمرک، پس از انجام تشریفات لازم، ترخیص کالا گفته می‌شود. کالا‌ها قبل از صادر شدن و بعد از وارد شدن، وارد گمرک می‌شوند و لازم است برای ترخیص آن‌ها اقدام شود.

اظهارنامه گمرکی declaration  

اولین مرحله برای ترخیص، گذر از این مرحله می‌باشد. منظور از اظهارنامه، ذکر تمامی مشخصات کالا می‌باشد که معمولا به شکل آنلاین انجام می‌شود.

حق‌العمل کار یا ترخیص‌کار Broker  

این اصطلاح مربوط به زمانی که امور تشریفات و ترخیص کالا از گمرک، به شخص حقیقی و یا حقوقی دیگر سپرده می‌شود. به فردی که این مسئولیت را قبول می‌کند حق‌العمل کار گفته می‌شود. 

کالا‌ی متروکه

کالا‌یی متروکه حساب می‌آید که بیشتر از مدت زمان مقرر که اداره‌ی گمرک تعیین کرده است، در انبار مانده باشد.

کالای ضبطی در گمرک

ضبط کالا، در مواردی اتفاق می‌افتد که وارد کننده، یک کالایی که ورود آن ممنوع بوده باشد را وارد کرده باشد. در این صورت، اداره گمرک، مدت زمانی را به صاحب کالا فرصت می‌دهد که بار خود را اعاده کند و یا اگر شکایتی دارد، به آن رسیدگی کند. در صورت انجام نشدن این مراحل، کالا به ضبط قطعی در آمده و به مالیکت دولت می‌رسد.

کالای مرجوعی

در صورتی که برای یک کالای موقت، که به کشور وارد شده است، در زمان مقرر، به گمرک مراجعه نشود، حکم مرجوعی به این کالا می‌خورد.

پیش فاکتور یا پروفورما  PI/ Proforma Invoice / 

مدرک خریدی است که فروشنده از مبدا صادر کرده و ارزش و شرایط فروش را بر روی آن درج می‌کند. برای انجام امر صادرات، این پیش فاکتور باید به تایید مرکز توزیع آن کالا، در بیاید.

فاکتور یا سیاهه تجاری

مدرکی که نشان‌دهنده‌ی پرداخت شدن هزینه‌کالا می‌باشد و شامل مواردی همچون تاریخ، نام و آدرس فروشنده و خریدار، نمره قرارداد، ماهیت و مقدار کالا، قیمت واحد، قیمت کل، وزن و ... می‌باشد.

مانیفست

برای فهرستی از کالا‌های موجود در یک وسیله‌ی حمل بار مثل قطار، کامیون و یا کشتی که بیشتر از یک بارنامه دارد، این اصطلاح به کار برده می‌شود. در کل می‌توان به آن، فهرست کل هم گفت.

شرکت حمل و نقل تی‌اکسپرس، با داشتن کادری مجرب و بلد کار، توانایی این را دارد که شما را در امور بین‌المللی یاری کند. همچنین می‌توانید با گرفتن مشورت و سپردن امور گمرگی به این تیم که تسلط کامل بر عناوین مختلف مربوط به اداره گمرکی دارد، کار خود را در زمینه‌ی کارگو، فریت بار، ارسال بسته به هر نقطه از جهان و ... آسان نمایید.